📌 VKİ Filtresi Nedir?
Vena Kava İnferior Filtresi (VKİ filtresi), bacaklardaki toplardamarlarda oluşan kan pıhtılarının kalp, akciğer ve beyine ulaşmasını önlemek için Vena Kava İnferior’a yerleştirilen küçük bir süzgeçtir. Özellikle pulmoner emboli riskini azaltmada hayati bir rol oynar.
Filtre, içinden sıvı geçiren ama katı parçaları geçirmeyen süzgeçlerdir. İnsan vücudunda filtre kullanılan en önemli yer VENA KAVA İNFERİOR denen, bacaklardan gelen kirli kanı (oksijenden düşük kan) taşıyan toplar damarların birleşmesiyle oluşan ANA TOPLAR damardır. Vücudun kalbinin altında kalan yarısının kirli kanını taşır ve taşıdığı kanı kalbin sağ tarafına boşaldır.
Kalbin sağ tarafına gelen kirli kan da akciğer atar damarı ile AKCİĞER e gider. Yani vücudun altındaki kan akciğere gitmektedir ve gidiş yolu VENA KAVA İNFERİOR damarıdır.
İşte bu damarın içine FİLTRE takarız. Bu filtrenin takılmasının nedeni hastada TEKRARLAYAN bacak damar tıkanıklıkları yani bacak toplar damar pıhtılarının oluşmasıdır. Filtre takılarak bacaktaki DVT (derin ven trombozu) den kopacak pıhtı parçalarının akciğere gidip AKCİĞER EMBOLİSİ oluşturmasın diyedir. Çünkü akciğer embolisi yani bacaktan gelen pıhtı ile akciğer damarlarının tıkanması, hastanın hayatını riske atan bir durumdur. ACİLEN tedavi olmak zorundadır.
D-Dimer Testi
Bacak damarlarında pıhtı oluşmuş ve DVT gelişmişse, bacaktaki pıhtılar mümkün olduğunca çıkarılmalıdır çünkü vücutta pıhtı arttıkça yeni pıhtı oluşumunu uyarır ve hastanın kan tetkiklerinde d-dimer testi hep yüksek çıkar. Bu arada bacak damarında kalan pıhtı, yeni oluşan pıhtıyla birleşir ve tekrarlayan DVT’ler oluşur. Bu nedenle damar içinde pıhtı varsa, o pıhtının miktarı ne kadar azaltılabilirse kan dolaşımı için en iyi durum odur. Bu yüzden bacak damarındaki pıhtı ne kadar eski olursa olsun temizlenebildiği kadar temizlenmelidir.
Bacak damarında pıhtı temizlenirken kullandığımız cihazlar vardır. Bunlar, sanki petrol arama cihazı ile toprağı delen cihaz gibi damar içinde yalnızca pıhtıya etki eder. Özel kateterlerle pıhtıları parçalarız. Ama bu arada phtı parçaları kanın akış yönü olan ayaktan kalbe doğru gittiği için bu pıhtı parçaları da kan ile birlikte yukarı çıkar. Önce kalbe oradan da akciğere gider. Bu nedenle, pıhtı parçalama işlemlerinde önce hastaya, kanı geçiren ama pıhtıyı geçirmeyen süzgeçler takarız.
Vena Kava Filtreleri
Bu süzgeçlere Vena Kava Filtreleri denir. Bu filtreler işlem yapacağımız yani pıhtısı olan bacağın değil de, diğer bacak kasığından iğne ile girip yerleştiririz. Filtrenin yerleştirildiği yer, her iki bacağın ana toplar damarlarının karın içinde birleşen daha büyük toplar damar olan VENA KAVA İNFERİOR dur. Vena kava inferior da karın içinde ortanın hemen sağ tarafında yukarı doğru ilerler ve kalbin alt yüzünden kalbin içine açılır.
Bu açılan yer de kalbin sağ üst kulakçık bölgesidir. Vena kava içinden gelen kan önce kalbin sağ üst kulakçığına gider, sonra Triküspit kapaktan geçip kalbin sağ alt karıncık bölgesine geçer ve buradan da Pulmoner Kapak denilen, akciğer ana atar damarındaki kapakçık içinden geçer ve küçük kan damarlarına ayrılarak akciğere ulaşır. Bu nedenle bacaktan gelen bir pıhtı, bu akışı şle birlikte akciğer damarına ulaşmış olur ve Pulmoner Emboli denen akciğer damar tıkanıklığına yol açar.
Kanın akışı, damar dağılımı ve Vena Kava İnferior için ayrıntılı bilgi için TIKLAYINIZ.
📌 Vena Kava İnferior Filtesi (VKİ) Kullanıldığı Durumlar
1️⃣ Derin Ven Trombozu (DVT).
Bacaklardaki derin toplardamarlarda oluşan pıhtılar, kan dolaşımıyla birlikte akciğerlere ulaşır ve yaşamı tehdit eden pulmoner emboliye yol açar. İşte tam bu noktada, VKİ filtresi devreye girer. Filtre, kanın serbestçe akmasına izin verirken pıhtıları yakalayarak akciğerlere ulaşmalarını önler. Özellikle, pıhtının büyüklüğü ve yerleşim yeri risk faktörlerini artırır. Biz, bu durumda hastanın genel sağlık durumunu değerlendirerek, pıhtının tehlike oluşturmasını önlemek için filtreyi yerleştiririz.
2️⃣ Pulmoner Emboli Geçirmiş Hastalar.
Pulmoner emboli, kan pıhtısının akciğer damarlarını tıkaması sonucu ortaya çıkar ve acil müdahale gerektiren ciddi bir sağlık sorunudur. Bu rahatsızlığı geçiren hastalarda, tekrar emboli riski oldukça yüksektir. Tekrarlayan embolileri önlemek amacıyla, VKİ filtresini damar içine yerleştiririz. Filtre, bir sonraki pıhtının akciğere ulaşmasını engelleyerek hastanın hayatını korur. Tedavi sürecinde, hastanın düzenli kontrollerini yaparak filtrenin işlevselliğini değerlendiririz.
VKİ Filtresi
3️⃣ Kan Sulandırıcı İlaç Kullanamayan Hastalar.
Bazı hastalar, kan sulandırıcı ilaçların yan etkileri nedeniyle bu tedavi yöntemini kullanamaz. Özellikle, mide veya bağırsak kanaması riski taşıyan hastalar için kan sulandırıcılar tehlikeli olur. Bu gibi durumlarda, VKİ filtresi etkili ve güvenli bir alternatif sunar. Kan sulandırıcı ilaçlar yerine kullanılan filtre, pıhtıların akciğere ulaşmasını engelleyerek hastayı korur. Tedavi sürecinde, hastalarımızın yaşam kalitesini artırmak için en uygun çözümü sağlarız.
4️⃣ Travma veya Ameliyat Sonrası Koruma.
Büyük cerrahi müdahaleler veya ciddi travmalar, kanın pıhtılaşma eğilimini artırır. Özellikle ortopedik ameliyatlar, karın içi cerrahiler ve omurga yaralanmaları sonrası, emboli riski yüksektir. Biz, bu gibi durumlarda emboli riskini en aza indirmek için VKİ filtresini kullanırız. Filtre, ameliyat sonrası dönemde kan pıhtılarının akciğerlere ulaşmasını önleyerek hastanın güvenli bir iyileşme süreci geçirmesine yardımcı olur. İyileşme tamamlandıktan sonra, geçici filtreleri gerektiğinde çıkarırız.
5️⃣ Gebelikte Tromboz Riski.
Gebelik sırasında, hormonal değişiklikler ve artan kan hacmi nedeniyle kan pıhtılaşma riski yükselir. Ancak, kan sulandırıcı ilaçların kullanımı hem anne hem de bebek için risk oluşturur. Bu durumda, VKİ filtresi güvenli bir alternatif olarak öne çıkar. Filtre, anne adayının kan pıhtısı nedeniyle olan komplikasyonlardan korunmasına yardımcı olur. Doğumdan sonra, geçici filtreyi çıkararak damarların doğal işlevini tekrar sağlarız.
📌 VKİ Filtresinin İşleyişi
Vena Kava İnferior filtresi, metal veya metal alaşımlarından üretilmiş küçük, kafes benzeri bir yapıdır. Damarın içine yerleştirildiğinde, kanın serbestçe akmasına izin verirken kan pıhtılarını yakalayarak akciğerlere ulaşmalarını önler.
📌Vena Kava İnferior Filtesi (VKİ) Uygulama Süreci
1️⃣ Hazırlık Aşaması:
İlk olarak, hastanın genel sağlık durumu ve damar yapısını ayrıntılı bir şekilde değerlendiririz. Kan testleri, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerini kullanarak filtreyi yerleştireceğimiz bölgeyi hassasiyetle belirleriz. Ayrıca, hastanın daha önce geçirdiği damar hastalıkları, pıhtılaşma sorunları ve mevcut ilaç kullanımı gibi faktörleri göz önünde bulundururuz. İşlem öncesinde, hastaya sürecin aşamalarını detaylı bir şekilde anlatır, olası riskler ve iyileşme süreci hakkında bilgilendiririz. Böylece, hastamız işlem için hem fiziksel hem de psikolojik olarak hazırlanmış olur.
2️⃣ İşlem Sırasında:
İşlem sırasında, hastanın konforunu sağlamak için lokal anestezi uygularız. İşleme, genellikle kasık veya boyun damarından ince bir kateter yardımıyla başlarız. Kateteri dikkatlice VKİ’ye yönlendirirken, damar yapısını ve filtrenin doğru konumunu görüntüleme cihazlarıyla sürekli izleriz. Filtreyi damar içine yerleştirdikten sonra, uygun konumda açarak sabitleriz. Bu aşamada, filtrenin damar duvarına zarar vermeden doğru açıyla yerleşmesini sağlamak büyük önem taşır. İşlem sırasında hastamızın herhangi bir rahatsızlık hissetmemesi için gerekli tüm önlemleri alırız. İşlem süresi, hastanın damar yapısına ve filtrenin yerleştirileceği bölgeye bağlı olarak genellikle 30-60 dakika arasında değişir.
3️⃣ İşlem Sonrası Bakım:
İşlem genellikle kısa sürer ve hastamız, kısa bir dinlenme süresinin ardından aynı gün taburcu olur. İşlem sonrasında, kateterin giriş yaptığı bölgede hafif ağrı, morluk veya şişlik olur. Bu belirtiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler veririz. Ayrıca, işlem sonrası dönemde enfeksiyon riskini en aza indirmek için kateter giriş bölgesini temiz ve kuru tutmak önemlidir. Hastalarımıza, işlemden sonraki ilk birkaç gün ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmalarını ve düzenli yürüyüş yaparak kan dolaşımını desteklemelerini tavsiye ederiz. İşlem sonrası takip randevularında, filtrenin konumu ve işlevselliğini kontrol eder, iyileşme sürecini titizlikle izleriz.
📌 Vena Kava İnferior Filtesi (VKİ) Türleri
Bu nedenle, yalnızca damar tıraşlama işlemi sırasında kullanılan ve işlem sonrasında çıkarılan bu filtreler geçici filtrelerdir. VKİ filtrelerini kasık damarından kateter yardımıyla yerleştiririz. Uygulama türüne göre iki çeşit filtre tercih ederiz:
🔸 Kalıcı Filtreler:
Uzun süreli koruma gerektiren hastalar için tercih ederiz. Özellikle, tekrarlayan pulmoner emboli riski taşıyan veya kan sulandırıcı ilaçları kullanamayan hastalarda etkili bir çözümdür. Filtreyi yerleştirdikten sonra çıkarmayız. Zamanla damar duvarına entegre olur ve pıhtıların akciğere ulaşmasını kalıcı olarak önler. Hastalarımızın yaşam kalitesini korumak ve komplikasyonları en aza indirmek için filtreyi düzenli aralıklarla kontrol ederiz.
🔸 Geçici (Çıkarılabilir) Filtreler:
Belirli bir süre için yerleştirdiğimiz bu filtreleri, risk ortadan kalktığında çıkarırız. Özellikle, ameliyat sonrası kısa süreli koruma gerektiğinde veya geçici kan pıhtısı riski taşıyan hastalarda tercih ederiz. İşlem sonrası, kan dolaşımı normale döndüğünde ve pıhtılaşma riski azaldığında filtreyi çıkararak damarın doğal işlevini yeniden sağlar, hastamızın tedavi sürecini tamamlarız. Bu filtreler, gerektiğinde minimal invaziv bir yöntemle kolayca çıkarırız.
📌 İşlem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
İlaç Kullanımı:
Kan sulandırıcı ilaçlar, kanın pıhtılaşmasını önleyerek damar tıkanıklığı riskini azaltır. Biz, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirerek hangi ilacın kullanılacağına karar veririz. Dozajı, pıhtılaşma eğilimine ve VKİ filtresinin kullanım amacına göre belirleriz. İlacın düzenli kullanımı, filtrede biriken küçük pıhtıların zamanla çözülmesine yardımcı olur. Ayrıca, hastalarımızın ilaç kullanımını aksatmamaları için gerekli takibi yaparız.
Hareket ve Egzersiz:
Kan dolaşımını artırmak için düzenli hareket etmeyi teşvik ederiz. Özellikle, uzun süre hareketsiz kalmak damar tıkanıklığını artırabileceğinden, hastalarımıza gün içinde kısa yürüyüşler yapmalarını öneririz. Ayrıca, bacak kaslarını çalıştıran egzersizler, kanın kalbe geri dönüşünü kolaylaştırır. Hafif tempolu yürüyüşler, bisiklet sürme veya yüzme gibi düşük etkili aktiviteler, dolaşımı desteklerken damarların sağlığını korur. Egzersiz programını, her hastanın yaşına, sağlık durumuna ve VKİ filtresinin kullanım amacına göre kişiselleştiririz.
Damar Sağlığını Koruyun:
Damar sağlığını korumak için hastalarımıza yaşam tarzı değişiklikleri öneririz. Öncelikle, günde en az 2-3 litre su içmelerini tavsiye ederiz. Su, kanın akışkanlığını artırarak pıhtı oluşumunu önler. Ayrıca, sebze, meyve, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar içeren bir beslenme düzeni, damarların elastikiyetini korur. Tuzu ve işlenmiş gıdaları sınırlamak, kan basıncını dengeler. Sigara, damar duvarlarına zarar vererek kanın pıhtılaşma riskini artırır. Bu nedenle, sigarayı bırakmayı öneririz. Alkol tüketimini ise minimumda tutmak, damar sağlığı için önemlidir.
Düzenli Kontroller:
VKİ filtresinin yerleştirilmesinden sonra, hastalarımızı belirli aralıklarla kontrol ederiz. İlk kontrol, genellikle işlemden sonraki birkaç hafta içinde yaparız. Bu kontrol sırasında, Doppler ultrason veya bilgisayarlı tomografi ile filtrenin doğru konumda olup olmadığını ve kan akışını nasıl etkilediğini değerlendiririz. Daha sonra, hastanın genel sağlık durumuna ve pıhtılaşma riskine bağlı olarak düzenli takipler planlarız. Geçici filtreler için, risk ortadan kalktığında filtreyi çıkarırız. Kalıcı filtre kullanan hastalarımızda ise, filtrede birikme veya tıkanma belirtilerini erken aşamada tespit ederiz. Ayrıca, hastalarımıza evde bacaklarındaki şişlik, ağrı veya morarma gibi belirtileri izlemelerini ve herhangi bir değişiklik fark ettiklerinde hemen bizimle iletişime geçmelerini tavsiye ederiz.
📌 Vena Kava Filtresi Sonra Olası Komplikasyonlar
Damar İçi Enfeksiyon: Enfeksiyon riski düşük olsa da, filtre yerleştirilen bölgede enfeksiyon gelişebilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda bu durum daha sık görülür. Enfeksiyon belirtileri arasında kızarıklık, şişlik, sıcaklık artışı ve hassasiyet yer alır. Bu belirtileri fark ettiğimizde, hemen antibiyotik tedavisine başlarız ve gerekli durumlarda filtreyi çıkarabiliriz.
Filtrenin Yer Değiştirmesi: Nadiren de olsa, filtre damar içinde konumunu değiştirebilir. Bu durum, kan akışını etkileyebilir veya komşu dokulara baskı yapabilir. Filtrenin yer değiştirdiğinden şüphelendiğimizde, Doppler ultrasonografi veya bilgisayarlı tomografi ile filtreyi kontrol ederiz. Gerektiğinde, minimal invaziv bir işlemle filtreyi yeniden konumlandırabiliriz.
Kan Akışında Azalma: Filtre, büyük pıhtıları yakalayarak akciğerlere ulaşmalarını önler. Ancak, filtre çok fazla pıhtı yakaladığında kan akışını kısmen engelleyebilir. Bu durumda, hastanın bacaklarında şişlik, ağrı ve basınç hissi oluşabilir. Kan akışını yeniden sağlamak için kan sulandırıcı ilaçlar kullanırız veya gerekirse filtreyi çıkarırız.
Damar Tıkanıklığı: Uzun süreli VKİ filtresi kullanımı, bazı hastalarda damar tıkanıklığına yol açabilir. Filtre, zamanla damar duvarına yapışabilir veya pıhtılarla tıkanabilir. Bu durumda, hastanın bacaklarında şişlik, morarma ve yürüme güçlüğü görülebilir. Tedavi sürecinde, kan akışını yeniden sağlamak için minimal invaziv yöntemler veya cerrahi müdahaleler uygularız. Ayrıca, düzenli takip ve erken müdahale ile bu komplikasyonları en aza indiririz.
📌 Sonuç: VKİ Filtreleri Hayat Kurtarır!
Sonuç olarak, Vena Kava İnferior filtreleri, pulmoner emboli ve diğer hayati risklerin önlenmesinde etkili bir çözüm sunar. Erken teşhis ve doğru tedavi ile kan pıhtılarının neden olduğu komplikasyonların önüne geçebiliriz. Eğer bu konuda daha fazla bilgi almak isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz. Sağlığınızı korumak için buradayız! 😊
Derin Ven Trombozu (DVT) hakkında detaylı bilgi almak isterseniz lütfen tıklayınız
DVT tedavisi gören diğer hasta yorumlarını görmek için lütfen tıklayınız
Varis İç Varis Venöz Yetmezlik Hastalıkları ve Tedavileri için ayrıntılı bilgiye ulaşmak için lütfen tıklayınız
Varis hastalığı ve “tedavisi yok, bu hastalıkla yaşamaya alış” denilen hastaların tedavi sonrası yorumlarını okumak için lütfen tıklayınız
Prof. Dr. Ahmet AKGÜL’ün özgeçmişine ulaşmak için lütfen tıklayınız
İletişim ve Randevu için lütfen tıklayınız
, kan pıhtılarının akciğer, kalp ve beyine ulaşmasını önleyen hayati bir tedavi yöntemidir.){kind=link}